اهمیت نماز و حضور قلب در آن‏

معاویة بن وهب گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم از برترین چیزى که‏ بندگان خدا به واسطه آن به پیشگاه الهى تقرب می جویند و از محبوبترین چیز نزد خدا چیست؟

 فرمود: پس از معرفت و شناسائى ذات احدیت چیزیى را برتر از این نماز نمیدانم ...

و در روایت دیگر امام باقر علیه السلام فرمود: که رسول خدا فرموده است: میان مسلمان و کافر شدنش بیش از ترک عمدى نماز واجب و یا سهل‏ انگارى ‏اش در نماز تا آنجا که نماز را بجا نیاورد فاصله‏ اى نیست.

و در روایت دیگر جابر از رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم نقل میکند که فاصله میان کفر و ایمان بجز ترک نماز نیست‏[1]

و اما روایاتى که اهمیت حضور قلب را در نماز بیان می کند نیز بسیار است‏

1- امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه در حال نماز بودى حتما با حالت خشوع باش و روى دل بسوى نماز بدار که خداى تعالى میفرماید: آنان که در نمازشان خاشع می باشند[2].

صدوق (ر ض) در خصال از امیر المؤمنین علیه السلام نقل میکند که فرمود هیچ یک از شما با حالت کسالت و یا خواب ‏آلودگى و یا با افکارى که او را بخود مشغول می سازد به نماز نایستد زیرا او در پیشگاه پروردگارش عز و جل می باشد و جز این نیست که بهره و نصیب بنده از نمازش همان اندازه است که از روى دل در آن مقدار توجه بخدا داشته است و نیز امیر المؤمنین علیه السلام از رسول خدا نقل میفرماید که فرمود دو رکعت نماز مختصر ولى با تفکر بهتر است از یک شب زنده داشتن‏[3].

و بس است از براى توجه به اهمیت حضور قلب در نماز آنچه از حالات اولیاء کمل و ائمه دین علیهم السلام نقل شده که با چه حالت حضور و خشوعى به نماز می ایستادند ابى حمزه ثمالى میگوید دیدم على بن الحسین علیه السلام را که نماز میگذاشت عبا از دوش مبارک‏اش بکنار رفت آن را درست نکرد تا از نمازش فارغ شد از حضرتش پرسیدم که چرا عبا را بر دوشش نیانداخت فرمود: واى بر تو هیچ میدانى در پیشگاه چه کسى بودم؟ بنده از نمازش بجز همان اندازه که حضور قلب داشته پذیرفته نمیشود ...[4]

و رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم در روایتى فرمود: که نماز را هم‏چون کسى بگذار که با نماز وداع کند پس چون آماده نماز شدى بگو این آخرین نماز من از دنیا است و آن‏چنان باش که گوئى بهشت در پیش رو و دوزخ در زیر پاى و فرشته مرگ در پشت سر و پیامبران در طرف راست تو و فرشتگان در سمت چپ تو قرار دارند و پروردگارت از بالا تو را مى ‏بیند پس متوجه باش که در پیشگاه چه کسى ایستاده‏اى و با چه کس نیایش دارى و چه کسى نگران تو است؟

لب اللباب عن النبى صلى الله علیه و آله و سلم انه قال صل صلاة مودع فاذا دخلت فى الصلوة فقل هذا آخر صلاتى من الدنیا و کن کان الجنة بین یدیک و النار تحتک و ملک الموت ورائک و الانبیاء عن یمینک و الملائکة عن یسارک و الرب مطلع علیک من فوقک فانظر بین یدى من تقف و من تناجى و من ینظر الیک.[5]

[1] وسائل باب ثبوت الکفر و الارتداد بترک الصلوة الواجبة.

[2] ( وسائل باب استحباب الخشوع فى الصلوة).

[3] وسائل باب تاکد استحباب الاقبال بالقلب على الصلوة.

[4] . وسائل باب تاکد استحباب الاقبال بالقلب على الصلوة.

[5] فهرى زنجانى، احمد، پرواز در ملکوت، 1جلد