حقوق معاشرت از ديدگاه امير المؤمنين عليه السلام‏

امير المؤمنين على عليه السلام از پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله روايت مى‏ كند كه آن حضرت فرمود:

بر عهده مسلمان نسبت به برادر دينى‏ اش سى حق قرار دارد كه از آن آزاد نمى‏شود مگر به ادا كردن يا چشم ‏پوشى طرف مقابل:

لغزشش را گذشت كند، بر گريه و اشك ديده‏  اش رحمت آورد، عيبش را بپوشاند، از خطايش درگذرد، عذر و پوزشش را بپذيرد، از غيبتش جلوگيرى نموده و آن را رد كند، خيرخواهى‏اش را نسبت به او تداوم بخشد، دوستى‏اش را حفظ نمايد، عهد و پيمانش را رعايت كند، در بيمارى به عيادتش رود، در تشييع جنازه‏اش حاضر شود، دعوتش را بپذيرد، هديه‏ اش را قبول كند، نيكى و عطايش را تلافى نمايد، نعمتش را سپاس گذارد، يارى و كمك به او را نيكو انجام دهد، با رعايت عفت و پاكدامنى زوجه‏اش را حفظ كند، حاجتش را روا نمايد

در رسيدن به خواسته ‏اش او را همراهى كند، به هنگام عطسه او دعايش كند، به گم شده‏اش هدايتش نمايد، سلامش را پاسخ دهد، كلامش را دلنشين نمايد، بخشش او را نيك شمارد، سوگندش را تصديق نمايد، دوستش را دوست بدارد با او دشمنى نورزد، چه ظالم باشد چه مظلوم او را يارى دهد

اما يارى ‏اش در ظالم بودنش به اينكه از ظلمش جلوگيرى كند و اما يارى ‏اش در مظلوم بودنش به اين كه او را در گفتن حقش يارى دهد، او را تسليم بلا و گرفتارى ننمايد و خوارش ندارد، از خير و خوبى آنچه براى خود دوست دارد براى او هم دوست بدارد و آنچه از بدى براى خود نمى ‏پسندد براى او هم نپسندد.

سپس فرمود:

از رسول خدا شنيدم: يكى از شما چيزى از حقوق برادر دينى‏اش را وامى‏گذارد، پس در قيامت آن را از او مطالبه مى‏كند، بر اين اساس به نفع‏

صاحب حق حكم داده مى‏شود و بر ضد واگذارنده حق قضاوت مى‏شود[1]